Christopher Clulow:  Wprowadzenie:

„Jebią ci życie mamcia z tatkiem…”

(Philip Larkin, 1971/2008 s. 118, przeł. Jacek Dehnel)

Co przez „fakty życia“ rozumieją profesjonalni psychoanalitycy? Czym zastępują historie o bocianie i o znajdowaniu dzieci w kapuście? Na ile użyteczne są owe opowieści i w jaki sposób pomagają tym z nas, którzy pracują z parami, wniknąć w ich trudności seksualne? Czy te historie istotnie mówią coś o seksie, czy też może – zgodnie z inwencją niektórych zawstydzonych rodziców – odwracają naszą uwagę od tego, co naprawdę chcielibyśmy wiedzieć o życiu seksualnym naszych pacjentów?

Pytania te uświadamiają nam, jak często w rozmowach o seksie uciekamy się do metafor i symboli. Zakłopotanie Larkina (por.motto) jest wielopłaszczyznowe. Przecież gdy mówimy o „jebaniu” w ujęciu psychoanalitycznym, nie mamy na myśli wyłącznie wzajemnego penetrowania się ciał, ale również zlewanie się umysłów i stanów emocjonalnych. A łączenie w całość ciał, umysłów i uczuć w czasie rozmów o seksie może być niełatwym zadaniem. Na przykład kiedy urolog ma przed sobą mężczyznę cierpiącego na problemy z erekcją, relacyjny aspekt jego problemów może być mu obojętny. Z kolei kiedy psychoterapeuta ma do czynienia z kobietą, której pożądanie wygasło, może pomijać biochemiczne podłoże jej trudności. Łączenie takich przeciwieństw jak: psyche i ciało, mężczyzna i kobieta, indywidualne i społeczne w celu stworzenia holistycznego rozumienia seksualnego doświadczenia wymaga pracy na różnych obszarach, składających się jednak w nierozerwalną całość.

Dla psychoterapeutów par seks jest nie dającą się uniknąć częścią zakresu ich obowiązków. Cechą definiującą małżeństwo i dojrzały związek jest bowiem seks, nawet jeżeli go nie ma. Seks przenika przez każde włókno relacji pary. Tworzy część tożsamości ich związku, określając granice wyłączności i stanowiąc przejaw intymności między partnerami. Jest on też warunkiem wstępnym narodzin dziecka. Poprzez seks partnerzy mają sposobność łączyć się ze sobą i wewnątrz siebie nie tylko fizycznie, ale również emocjonalnie, a także w najgłębszych obszarach swego bycia. Seks może ich także dzielić: doświadczają zdrady intymności, gdy jedno z nich nawiąże romans, lub gdy seks stanie się sztywny i zdepersonalizowany. Z którąkolwiek sytuacją mielibyśmy do czynienia, seks będzie zawsze sposobem komunikowania się, podobnie jak każde inne cielesne zbliżenie.

Niniejsza książka zajmuje się seksualnością w kontekście relacji par i psychoterapii. Przedstawia ona psychoanalityczną oraz psychodynamiczną perspektywę, gdzie zachowania, które kłopoczą partnerów na tyle mocno, że zaczynają oni szukać pomocy na zewnątrz – mogą być rozumiane. Pomijając kilka wyjątków, książka ta skupia się na parach heteroseksualnych lub – mówiąc bardziej precyzyjnie – na związkach mężczyzn i kobiet. Istotnym ograniczeniem tego opracowania jest nieobecność doświadczenia, które czerpałoby z terapii osób tej samej płci, co uniemożliwia test prawdziwości założenia autorów, o tym, że dynamika seksualności – patrząc z perspektywy psychoanalitycznej – jest podobna w związkach heteroseksualnych oraz w związkach lesbijskich, gejowskich czy biseksualnych.

[…]

      Lektura kolejnych rozdziałów tej książki wywołuje silne poczucie istnienia związków zachodzących między zachowaniem seksualnym a wzorcami przywiązania w parze. Każda część tego opracowania dostarcza perspektywy patrzenia na inny jego fragment, a wszystkie razem, niczym podwójna spirala, zdają się przeplatać drogę życia. Różne psychoanalityczne narracje mogą przydawać którejś z tych spiral większe znaczenie, jak też mogą się różnić w używanych obrazach wykorzystywanych do opowiedzenia głównej historii życia, ale pojawia się tutaj również pewne powinowactwo i spójność między tymi wszystkimi proponowanymi punktami widzenia. Jest to między innymi zasługa współautorów niniejszej książki. Nawiązywali oni do różnych mentorów w celu dostarczenia pewnej pojęciowej ramy przydatnej w rozumieniu trudności seksualnych par oraz przybliżenia nam swojej własnej pracy. Ale niezależnie od tego, czy to Freud, Jung, Klein czy Bowlby byli dlań prekursorami ich własnej terapeutycznej narracji, duch indywidualnej dociekliwości i ciekawości jest widoczny w podejściu każdego z nich. Taki stan rzeczy stworzył przestrzeń na badanie różnych aspektów seksu, miłości, nienawiści i władzy w sposób pozwalający faktom życia wyłonić się i odkryć je jako coś wyjątkowego i autentycznego dla każdej pary. Stworzył również płaszczyznę, która dostarczać może nowego rozumienia i inspirować terapeutyczną praktykę w przyszłości.

„…książka jest tak świetna, że zasługuje na miano najważniejszej psychoanalitycznej publikacji na temat seksualności zaburzonych par, jaka kiedykolwiek się ukazała”

Peter Fonagy, PhD, FBA
profesor psychoanalizy – Freud Memorial,
University College London

„Nareszcie… książka, na którą tyle czekaliśmy! Bogata kolekcja esejów Christophera Clulowa i innych wybitnych psychoanalityków pracujących z parami, przywraca seks brytyjskiej psychologii. Ten istny Tour de france znacząco rozwinie obszar terapii par, przemawiając także do specjalistów innych dziedzin zdrowia psychicznego. Te prowokujące i błyskotliwe eseje zajmą każdego czytelnika.”

Estela V. Welldon, MD, D.Sc
założycielka i honorowa przewodnicząca
Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychoterapii Sądowej
autorka: Matka, madonna, dziwka

„Autorzy tego sezamu wiedzy psychoanalitycznej to badacze i klinicyści, opisujący seks z różnych punktów widzenia: od teorii więzi, psychologii rozwojowej, przez fizjologię, patologię i perwersję małżeńskiego seksu, aż po dynamikę seksualną w okresie starzenia się. Seks, więź i terapia pary stanowi pozycję, po którą każdy terapeuta pary i terapeuta psychoanalityczny powinien sięgnąć i która będzie wartościowym źródłem wiedzy przez kolejne lata.”

David E. Scharff, MD
dyrektor Międzynarodowego Instytutu Psychoterapii.
autor: The Sexual Relationship