Klasyfikacja diagnostyczna zaburzeń psychicznych i rozwojowych w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa (DC:0-3) została stworzona by pomóc klinicystom:
a) dostrzec indywidualne różnice w sposobach, w jakie niemowlęta i małe dzieci przetwarzają wrażenia, porządkują doświadczenia i podejmują działanie;
b) obserwować i rozumieć interakcję dziecka z głównymi opiekunami;
c) badać wpływ rodziny oraz kulturowych i społecznych wzorców na rozwój dziecka
d) mieć na uwadze zarówno poziom adaptacji dziecka, jak i wyzwania rozwojowe, przed którymi ono staje.
Spis treści
Podziękowania | |
Wprowadzenie | |
Oś I: Zaburzenia kliniczne | |
100. Zaburzenie po stresie traumatycznym | |
150. Zaburzenie związane z deprywacją / maltretowaniem | |
200. Zaburzenia afektu | |
210. Przedłużająca się reakcja żałoby / smutku | |
220. Zaburzenia lękowe w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie | |
221. Zaburzenie związane z lękiem separacyjnym | |
222. Specyficzne postacie fobii | |
223. Zaburzenie związane z lękiem społecznym (fobia społeczna) | |
224. Zaburzenie lęku uogólnionego | |
225. Zaburzenie lękowe nieokreślone | |
230. Depresja w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie | |
231. Typ I: Depresja wielka | |
232. Typ II: Zaburzenie depresyjne nieokreślone | |
240. Mieszane zaburzenie wyrażania emocji | |
300. Zaburzenie przystosowania | |
400. Zaburzenia regulacji związane z przetwarzaniem bodźców sensorycznych | |
410. Nadwrażliwość | |
411. Typ A: Lękowy / ostrożny | |
412. Typ B: Negatywny / buntowniczy | |
420. Obniżona wrażliwość / niska reaktywność | |
430. Poszukiwanie stymulacji sensorycznej / impulsywność | |
500. Zaburzenie zachowania związanego ze snem | |
510. Zaburzenie (protodyssomnia) zasypiania | |
520. Zaburzenie (protodyssomnia) ciągłości snu | |
600. Zaburzenie zachowań związanych z karmieniem | |
601. Zaburzenie karmienia związane z regulacją stanów | |
602. Zaburzenie karmienia związane z wzajemnością relacji opiekun-dziecko | |
603. Anoreksja niemowlęca | |
604. Sensoryczna awersja do pokarmów | |
605. Zaburzenie karmienia związane z towarzyszącym problemem zdrowotnym | |
606. Zaburzenie karmienia związane z obrażeniami przewodu pokarmowego | |
700. Zaburzenia tworzenia relacji i komunikowania się | |
710. Wielosystemowe zaburzenie rozwoju (MSDD) | |
800. Inne zaburzenia (DSM-IV-TR lub ICD-10) | |
Oś II: Klasyfikacja relacji | |
Skala Ogólnej Oceny Relacji Rodzic-Dziecko i Lista Problemów w Relacji | |
Skala Ogólnej Oceny Relacji Rodzic-Dziecko | |
Lista Problemów w Relacji | |
Opisowe charakterystyki jakościowych wymiarów relacji | |
Oś III: Choroby i problemy zdrowotne oraz rozwojowe | |
Oś IV: Stresory psychospołeczne | |
Lista Stresorów Psychicznych i Środowiskowych | |
Oś V: Funkcjonowanie emocjonalne i społeczne | |
Ocena zdolności funkcjonowania emocjonalnego i społecznego | |
Skala do oceny zdolności funkcjonowania emocjonalnego i społecznego | |
Załącznik A: Priorytety w klasyfikowaniu diagnostycznym i planowaniu interwencji | |
Priorytety w klasyfikowaniu diagnostycznym | |
Wybór podstawowej kategorii diagnostycznej | |
Załącznik B: Proces weryfikacji DC: 0-3 | |
Weryfikowanie DC:0-3 | |
Wyniki wstępnej ankiety dla użytkowników | |
Wstępny zarys, drugie badanie i dalsze zmiany | |
Załącznik C: Zespół twórców Klasyfikacji Diagnostycznej ZERO TO THREE | |
Piśmiennictwo |
Z wprowadzenia:
„Klasyfikacja Diagnostyczna Zaburzeń Psychicznych i Rozwojowych w Niemowlęctwie i Wczesnym Dzieciństwie (DC:0-3) stworzona przez ZERO TO THREE została wydana w 1994 roku.
Została opracowana w odpowiedzi na potrzebę wprowadzenia systematycznego, rozwojowo ukierunkowanego podejścia w klasyfikowaniu problemów rozwojowych i problemów zdrowia psychicznego w pierwszych 4 latach życia.
Powstanie DC:0-3 reprezentuje pierwszą próbę, jaką kiedykolwiek podjęła grupa doświadczonych klinicystów, aby sformułować użyteczny schemat, który byłby komplementarny, ale nie wymienny, względem istniejących medycznych i rozwojowych klasyfikacji, takich jak Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM-III-R), czy Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób Światowej Organizacji Zdrowia WHO (ICD-9).
Twórcy DC:0-3 starali się uwzględnić najnowszą wiedzę dotyczącą:
(1) czynników przyczyniających się do adaptacyjnych lub nie adaptacyjnych wzorców rozwoju,
(2) znaczenia różnic indywidualnych w niemowlęctwie. Celem było wytyczenie kryteriów klasyfikacyjnych, które ułatwiłyby komunikowanie się profesjonalistów oraz sprzyjałyby postępowi w klinicznym diagnozowaniu i badaniach.
Ten podręcznik, stworzony dekadę po ukazaniu się oryginalnej klasyfikacji, jest wersją poprawioną, która wprowadza uaktualnienia kryteriów klasyfikacyjnych, uwzględnia nową wiedzę pochodzącą z doświadczeń klinicznych oraz stanowi próbę klasyfikacji obszarów stale niejasnych i wieloznacznych.
Recenzja prof. dr hab. IRENY NAMYSŁOWSKIEJ, , kierownik Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
„Publikacja DC:0-3R daje klinicystom, lekarzom, psychologom, pedagogom i badaczom zajmującym się rozwojem psychicznym i jego zaburzeniami niemowląt i małych dzieci, niezwykle cenne narzędzie pomocne zarówno w opisie jak i diagnozie oraz w konsekwencji w planowaniu postępowania terapeutycznego uwzględniającego tak istotną perspektywę rozwojową.
Klasyfikacja Diagnostyczna DC:0-3R stanowi istotny krok naprzód w porównaniu z obowiązującymi systemami klasyfikacyjnymi takimi jak DSM IV i ICD 10. Ma szansę stać się bardzo ważnym uzupełnieniem lub być może nawet zastąpić dotychczasowe systemy klasyfikacyjne poszerzając je o nie tylko szczegółowe opisy i wprowadzenie nowych kategorii, ale także co ważniejsze uzupełniając diagnozę wczesnych zaburzeń rozwojowych o niezwykle istotny kontekst relacji rodzic-dziecko.”
Recenzja prof. dr hab. MARINY ZALEWSKIEJ, kierownik Katedry Psychologii Klinicznej Dziecka i Rodziny, Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
Przedstawiona do recenzji książka ma charakter unikalny. Z jednej strony jest to specyficzny przewodnik do klasyfikowania zaburzeń psychicznych u dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym, z drugiej zaś – znakomity podręcznik psychologii klinicznej małego dziecka. Książka jest adresowana do klinicystów zajmujących się zdrowiem psychicznym noworodków, niemowląt i dzieci w wieku od 12 do 36 miesiąca życia, ale może z jej lektury skorzystać także student psychologii, psychiatrii dziecięcej, pedagogiki specjalnej. Lekarze pediatrzy, mający częsty kontakt z matkami zaniepokojonymi, między innymi, trudnościami ich dzieci w zasypianiu lub jedzeniu powinni korzystać z tej książki w swojej codziennej praktyce.
Klasyfikacja została opracowana przez zespół wybitnych specjalistów. Efektem ich ogromnego wysiłku jest propozycja niezwykle wnikliwej diagnozy problemów rozwojowych i problemów życia psychicznego małego dziecka oraz propozycja klasyfikowania tych problemów. Autorzy odwołują się do fundamentalnych tez psychopatologii rozwojowej i psychologii klinicznej, wskazując na indywidualną ścieżkę rozwoju każdego niemowlęcia oraz znaczenie relacji rodzina – dziecko w formułowaniu diagnozy i rozumieniu trudności dziecka. Zaproponowano dzięki temu schemat klasyfikowania zaburzeń, uwzględniający 5 płaszczyzn, nazwanych osiami, rozpatrywania wzorców objawów. Z propozycji tej wyłania się niezwykle złożona, a nie jednowymiarowa, diagnoza małego dziecka. Stanowi to ogromną wartość omawianej książki oraz pokazuje jak trudnym i czasochłonnym procesem jest diagnozowanie dzieci w tak szczególnym okresie rozwojowym. Podkreślam tę sprawę, ponieważ w podrozdziale zatytułowanym Proces diagnostyczny i ocena kliniczna Autorzy w niezwykle przejrzysty sposób przedstawili istotę diagnozy, jej cele i zadania. Treści zawarte w tym podrozdziale maja status podręcznika z psychologii klinicznej.
Rekomenduję tę książkę wszystkim klinicystom, dla których wysokie standardy pracy zawodowej stanowią wartość samą w sobie.