Christophera Bollasa podobnie jak Avnera Bergsteina w „Niezbadanych rejonach życia psychicznego” interesuje NIEWYPARTE NIEŚWIADOME.
Bollas wraca do myśli z eseju „Nieświadomość”, w którym Freud konkluduje, że większość nieświadomych myśli zbudowana jest z niewypartych treści. To stoi w sprzeczności z jego wcześniejszymi myślami zawartymi w „Objaśnianiu marzeń sennych”, w których budulcem dla snów są resztki z dnia, doświadczenia i przeżycia jednostki, które zostały zepchnięte do nieświadomego.
Rozróżnienie to jest ważne ze względu na implikacje kliniczne: przyjmując założenie o wypartym nieświadomym szukamy go w przejęzyczeniach, skojarzeniach, snach. Analitycy stają się uważnie słuchającymi specjalistami i specjalistkami, poszukującymi „pochodnych” nieświadomego.
W poszukiwaniu niewypartego nieświadomego pomocna będzie inna metoda: koncentracja na sekwencji wolnych skojarzeń, w której Freud widział ukrytą logikę. Jego zdaniem logika ta jest zdecydowanie bardziej złożona i bogatsza niż ta, którą możemy odkryć wychwytując fonemiczne podobieństwa i przejęzyczenia w wypowiedziach pacjentów i pacjentek. Jeśli pacjent pozwoli sobie na swobodne wypowiadanie pozornie niepowiązanych ze sobą treści wprawne psychoanalityczne ucho będzie mogło usłyszeć ukrytą w nim logikę.
I za tą właśnie myślą będzie podążał Christopher Bollas w książce „Niekończące się pytanie”, tworząc dla nas swoisty podręcznik do psychoanalitycznego słuchania.
Zakończę słowami Autora ze „Wstępu”:
„Praca ta nie jest filozoficznym wywodem ani próbą wyczerpującego studium nad nieświadomymi formami myślenia. Jej celem jest po prostu przywrócić zainteresowanie metodą Freudowską, w szczególności swobodnymi skojarzeniami. Przedstawione winiety kliniczne zilustrują mam nadzieję, jak możemy podążać za logiką swobodnych skojarzeń pacjentów. Skoncentrujemy się głównie na narracyjnej linii myślenia obecnej w swobodnych skojarzeniach, ponieważ Freud szczególnie się interesował odkrywaniem logiki sekwencji, ujawniającej nieświadome linie myślenia”.
Książkę „Niekończące się pytanie” w tłumaczeniu Anny Czownickiej i Agaty Buszman wydamy jesienią.
—
Zdjęcie: Alice Alinari on Unsplash
Napisała: Karolina Pniewska